Σπυρίδων Ξύνδας: Ο Κερκυραίος μουσουργός με την τεράστια συμβολή στη νεοελληνική κλασική μουσική και την μουσική παιδεία

Σπυρίδων Ξύνδας, ο Κερκυραίος μουσουργός και κιθαριστής που υπήρξε από τους πρωτεργάτες της Επτανησιακής Σχολής, με τεράστια συμβολή στην νεοελληνική κλασική μουσική και την μουσική παιδεία.

Γεννήθηκε στην πόλη της Κέρκυρας το 1814. Έμαθε τις πρώτες νότες κοντά στον συνθέτη του Εθνικού Ύμνου, Νικόλαο Χαλκιόπουλο - Μάντζαρο και συνέχισε τις σπουδές του στη Νάπολη και το Μιλάνο. Επιστρέφοντας στην Κέρκυρα το 1840 δίδαξε για περίπου 20 χρόνια στο Κερκυραϊκό Ωδείο (1841-1859) και μαζί με τον Αντώνιο Λιβεράλη ίδρυσε τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας (12 Σεπτεμβρίου 1840).

Στην  Φιλαρμονική Εταιρεία ο Ξύνδας δίδαξε για περίπου 20 χρόνια, κυρίως θεωρητικά μαθήματα, αλλά και εκκλησιαστική μουσική.

 Το 1884 μετείχε στην κριτική Επιτροπή Διαγωνισμού σύνθεσης που προκήρυξε η Φιλαρμονική. Ο πιο διακεκριμένος μαθητής του ήταν ο συνθέτης του Ολυμπιακού Ύμνου, Σπύρος Σαμάρας.

 Η διδακτική για αυτόν ήταν ένας τρόπος για να βγάζει τα προς το ζην.

       Όπως αναφέρεται στο αρχείο και στην ιστοσελίδα της Φιλαρμονικής «Μάντζαρος» (έτος ίδρυσης 1890)………..

Tο 1888 μία ομάδα 20 περίπου φιλόμουσων νέων κερκυραίων ίδρυσε ένα κέντρο το οποίο ονόμασε ``Ψυχαγωγικόν``. 

Η θεατρική και μουσική κίνηση της Κέρκυρας, την χρονική εκείνη περίοδο, ήταν από τα προσφιλέστερα θέματα των συζητήσεων των νέων, όλοι οι νέοι γνώριζαν κάτι από μουσική, οι δε καλιφωνότεροι είχαν διδαχθεί φωνητική μουσική εις τον προϋπάρξαντα Σύλλογο ``Καποδίστριας``, από τους μουσικοδιδασκάλους Ξύνδα και Ρινόπουλο

  Στην κιθάρα θεωρείτο μεγάλος δεξιοτέχνης αλλά και εξαίρετος κιθαρωδός, δίνοντας συναυλίες σε διάφορες πόλεις της Ιταλίας,την Κωνσταντινούπολη,την Αλεξάνδρεια,την Σμύρνη.

Πρέπει να σημειώσουμε ιδιαίτερα την εμφάνισή του στην Σιένα όπου πρωτόπαιξε την «Ισπανική υποχώρηση» του Ισπανού κιθαρίστα Χάιμε Μπος ενώπιον του βασιλιά της Ιταλίας.Δώρο του βασιλιά προς αυτόν ήταν μια πολύτιμη κιθάρα.

 Το 1856 έπαιξε στο «Ξενοδοχείο της Αγγλίας» στην Αθήνα, δικά του κομμάτια προκαλώντας τον ενθουσιασμό της Ελληνικής Νεολαίας.

Αποτέλεσμα αυτού ήταν, ο δικηγόρος Ν.Πανταλέων μετά από έναν εξαιρετικό λόγο που εκφώνησε για τον συνθέτη και κιθαριστή, να του προσφέρει εκ μέρους της νεολαίας ένα περίτεχνο στεφάνι.

Κατά  το  χρόνο  παραμονής του στην Αθήνα, έδωσε μια παράσταση  μπροστά στον βασιλιά Όθωνα  και την βασίλισσα Αμαλία με  τα πιο δύσκολα κομμάτια κλασικής μουσικής.  

Ήταν δε τόση η ευχαρίστηση του βασιλιά, που την επομένη  έστειλε αποστολή στον κιθαριστή, να τον ρωτήσει, αν προτιμά παράσημο ή μια στηθοβελόνα από το στήθος της βασίλισσας. Ο Ξύνδας προτίμησε το δεύτερο.

Ο Ξύνδας ήταν και εξαίρετος κιθαριστής. Έδωσε ρεσιτάλ στα μεγαλύτερα πνευματικά κέντρα του ελληνισμού (Αθήνα, Κωνσταντινούπολη, Αλεξάνδρεια, Σμύρνη κ.α.), καθώς και στην Ιταλία.

Η πρώτη σελίδα από το «Quinteto Finale» από την τρίτη πράξη της όπερας «Anna Winter», σε χειρόγραφο του συγγραφέα. Εκτίθεται στο Μουσείο Μουσικής της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας.

Ο Σπυρίδων Ξύνδας συνέθεσε κυρίως σκηνικά έργα και τραγούδια, με εμφανείς τις επιρροές από τη μελωδικότητα του ιταλικού μελοδράματος της εποχής του. 

Η πιο γνωστή του όπερα είναι ο Υποψήφιος Βουλευτής, που έκανε πρεμιέρα το 1867 στο Θέατρο Σαν Τζιάκομο της Κέρκυρας. Είναι η πρώτη όπερα από Έλληνα συνθέτη πάνω σε αποκλειστικά ελληνικό λιμπρέτο, που έγραψε ο Ιωάννης Ρινόπουλος.

Το έργο, που είναι διανθισμένο με φολκλορικά στοιχεία από την επτανησιακή (και όχι μόνο), εκτυλίσσεται στο εξωαστικό περιβάλλον της Κέρκυρας, κατά τη διάρκεια της Αγγλοκρατίας και θίγει τα προβλήματα του αγροτικού πληθυσμού και την ηθική υπόσταση των ντόπιων πολιτικών. 

Στην Αθήνα παίχτηκε με μεγάλη επιτυχία το 1888 στο Θέατρο του Μπούκουρα, με αρχιμουσικό τον Ναπολέοντα Λαμπελέτ και πρωταγωνιστές τους Βασίλη Λαλαούνη, Χρήστο Στρουμπούλη και την Αικατερίνη Μποταρέλι.

Άλλες γνωστές όπερες του συνθέτη είναι οι: Άννα Κουίντερ (1855), βασισμένη στο έργο του Αλέξανδρου Δουμά Οι τρεις σωματοφύλακες, ο Κόμης Τζουλιάνο (1857), Οι δύο μνηστήρες (1877) και η ημιτελής Γαλάτεια (1895). Έγραψε πολλά τραγούδια σε ποίηση Σολωμού, Παράσχου και Βαλαωρίτη.

Ο Σπυρίδων Ξύνδας πέθανε πάμπτωχος και τυφλός στην Αθήνα στις 12 Νοεμβρίου 1896. Πολλά από τα έργα του πιστεύεται ότι χάθηκαν στο βομβαρδισμό της Κέρκυρας κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Έργα

Όπερες

    Anna Winter ο I tre Moschettieri | Άννα Γουίντερ ή Οι τρεις σωματοφύλακες (1855)
    Il Conte Giuliano | Ο Κόμης Ιουλιανός (1857)
    Ο Υποψήφιος [Βουλευτης] (1867)
    Ο Νεόγαμπρος (1877)
    I due pretendenti | Οι δύο απαιτητικοί (1878)
    Galatea | Γαλάτεια (1895, ημιτελής)

Τραγούδια

Έγραψε πολλά τραγούδια δημοφιλέστερα των οποίων ήταν:
    Νάνι-νάνι
    Το φιλί
    Το όνειρο

Αντλήθηκαν πληροφορίες απο: el.wikipedia.org | corfu-museum.gr