Σε ένα νησί όπως η Κέρκυρα, με τις τεράστιες βροχοπτώσεις και τον πλούσιο και ανεξάντλητο υδροφόρο ορίζοντα

 Το Υδραγωγείο του Frederick Adam στις Μπενίτσες

Σε ένα νησί όπως η Κέρκυρα, με τις τεράστιες βροχοπτώσεις και τον πλούσιο και ανεξάντλητο υδροφόρο ορίζοντα θα περίμενε κανείς ότι η ύδρευση της πόλης της Κέρκυρας με άφθονο και καλής ποιότητας νερό θα ήταν μια εύκολη υπόθεση, η πραγματικότητα όμως δεν είναι αυτή ακριβώς.


Ύδρευση της αρχαίας Κέρκυρας

Πράγματι αυτό συνέβαινε κατά την αρχαιότητα όταν η αρχαία πόλη βρισκόνταν στην χερσόνησο του Κανονιού και υδροδοτούνταν από τις τοπικές πηγές του Καρδακίου και της σημερινής ονομαζόμενης Βρυσούλας.

Το Υδραγωγείο του Frederick Adam στις Μπενίτσες
Πηγές Καρδακίου στην αρχαία Κέρκυρα

Οι πηγές αυτές έδιναν αρκετές ποσότητες νερού ακόμη και για την συνεχώς αναπτυσσόμενη προς τα νότια πόλη, που συμπλήρωνε τις ανάγκες της και με πηγάδια που ανοίγονταν παντού και έδιναν καλής ποιότητας νερό.

Αυτός άλλωστε ήταν και ένας από τους σπουδαιότερους λόγους επιλογής της θέσης της από τους πρώτους Έλληνες Κορινθίους αποίκους του Χερσικράτη.

 

Το πρόβλημα λειψυδρίας της Κέρκυρας

Μετά τον 6 μ.χ αιώνα όμως τα πράγματα άλλαξαν.

Η αρχαία πόλη κατεστραμμένη ήδη από επιδρομείς εγκαταλείπεται από τους κατοίκους οι οποίοι επιλέγουν τη νέα θέση με σχεδόν μοναδικό κριτήριο την ασφάλεια.

Το Υδραγωγείο του Frederick Adam στις Μπενίτσες
Η σήραγγα Αγίας Πελλαγίας στις Μπενίτσες

Έτσι σαν πυρήνας της νέας πόλης επιλέγεται η απόκρημνη προεξοχή γης του Παλαιού φρουρίου και η μπροστά σε αυτήν γη σαν η θέση επέκτασης της νέας πόλης.

Από τότε άρχισαν και τα προβλήματα, το υπέδαφος του παλαιού φρουρίου αλλά και της πόλης δεν μπορούσε να δώσει παρά μόνο κακής ποιότητας υφάλμυρο νερό που δεν ήταν αρκετό για μια πόλη που θέλει να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί.

Έτσι ευθύς εξ` αρχής έγινε φανερό ότι χρειάζονταν έργα υποδομής που θα μετέφεραν νερό στην πόλη από τις γύρω πηγές αλλά και από την παλιά πηγή του Καρδακίου, κάτι που στην αρχή γίνονταν με κάρα που τα έσερναν ζώα αλλά και ανθρώπους με κουβάδες λόγω της κοντινής απόστασης.


Το Ρωμαϊκο υδραγωγείο


Οι Ρωμαίοι πρώτοι μεταξύ 1ου και 2ου αιώνα μ.χ κατά την περίοδο ανοικοδόμησης της κατεστραμμένης τότε Ελλάδας, της Pax Romana, δημιούργησαν υδραγωγείο και δίκτυο μεταφοράς νερού από τις πηγές της Αγίας Γουργής στην περιοχή Κανάλι, της πηγής Λαρτούρου στην περιοχή Βρυώνη και την πηγή της Χρυσηίδας.

Το Υδραγωγείο του Frederick Adam στις Μπενίτσες
Σχεδιάγραμμα Ρωμαϊκού υδραγωγείου

Λόγω της χαμηλής υψομετρικής τοποθεσίας των πηγών οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν αντλητικό μηχανισμό που ανέβαζε το νερό σε δεξαμενή με υψόμετρο ώστε αυτό μετά να καταλήγει στο σύστημα της πόλης με φυσική ροή.

Το πως το έκαναν αυτό αναφέρεται στο βιβλίο του Τάσου Κατσαρού….


Η ύδρευση κατά τον Μεσαίωνα – Ενετική περίοδος

Η ύδρευση της πόλης του μεσαίωνα θα πρέπει να βασίστηκε κυρίως στο Ρωμαϊκό υδραγωγείο με μικρές βελτιώσεις και επισκευές, τα στοιχεία γι αυτήν την περίοδο δεν είναι πολύ γνωστά, εκείνη την εποχή άλλωστε ελάχιστη σημασία δινόταν σε συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης.

Το Υδραγωγείο του Frederick Adam στις Μπενίτσες
Ενετικός αγωγός κάτω από την οδό Νικηφόρου Θεοτόκη

Και οι Ενετοί χρησιμοποιούσαν το Ρωμαϊκό υδραγωγείο, βελτίωσαν την απόδοση του κατασκευάζοντας μεγάλες δεξαμενές μέσα στην πόλη όπου γέμιζαν με τα νερά όλων των γύρω από την πόλη διαθέσιμων πηγών και ειδικά από την πηγή Καρδακίου.

Σε εποχές όμως ανομβρίας το πρόβλημα λειψυδρίας, ειδικά για τους φτωχούς, έπαιρνε τραγικές διαστάσεις ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όπου λόγω έλλειψης δεν λειτουργούσαν ούτε οι μύλοι και έτσι δεν υπήρχε ούτε αλεύρι.


Το υδραγωγείο του αρμοστή Frederick Adam στις Μπενίτσες

Η περίοδος της Βρετανικής κατοχής βρίσκει την Κέρκυρα με τα γνωστά προβλήματα, τότε ο Άγγλος αρμοστής Frederick Adam αποφάσισε να δώσει οριστική λύση στο πρόβλημα μεταφέροντας στην πόλη άφθονο και καθαρό πόσιμο νερό από τις πηγές Καρτέρη και Αγίου Νικολάου της περιοχής Μπενιτσών.

Στις 18 Οκτώβρη του 1830 προτείνει στην γερουσία την κατασκευή υδραγωγείου στις Μπενίτσες σε απόσταση 6.5 μιλίων και υψόμετρο 55 μέτρων, ο προϋπολογισμός του έργου ήταν τότε 19.386 λίρες.

Το Υδραγωγείο του Frederick Adam στις Μπενίτσες
Υδραγωγείο του αρμοστή Adam - αγωγοί

Η γερουσία έκανε παμψηφεί δεκτή την πρόταση του Adam και η υδροδότηση της πόλης από το νέο υδραγωγείο ξεκίνησε με πανηγυρική τελετή μόλις 10 μήνες αργότερα στις 7 Αυγούστου του 1831 στο χώρο της πλατείας.

Το γεγονός εισαγωγής καθαρού νερού αποτέλεσε συμβάν τεράστιας σημασίας για τους Κερκυραίους και ο Άνταμ γι αυτή του την ευεργεσία αλλά και για την όλη του γενικά συμπεριφορά, έκανε και πολλά άλλα έργα και παντρεύτηκε Κερκυραία, αγαπήθηκε από τους ντόπιους όσο κανένας άλλος αρμοστής.

Το Υδραγωγείο του Frederick Adam στις Μπενίτσες
Βελτιώσεις στο Υδραγωγείο του αρμοστή Adam - αγωγοί

Δυστυχώς όμως ούτε αυτό το έργο έμελλε να δώσει οριστική λύση στα προβλήματα υδροδότησης.

Λόγω διαφόρων κακοτεχνιών σε μερικά σημεία, ζημιών στους αγωγούς μεταφοράς, χαμηλού υψομέτρου της ενδιάμεσης δεξαμενής του Περάματος αλλά και της σπατάλης που γινόταν όπως και της ολοένα αυξανόμενης ζήτησης το πρόβλημα επανήλθε.

Επι πλέον οι νερόμυλοι που λειτουργούσαν στις Μπενίτσες μόλυναν με υπολλείματα αλευριού το νερό με αποτέλεσμα αυτό να θολώνει, η απαλλοτρίωση των μύλων ήταν αδύνατη λόγω κόστους αλλά κυρίως γιατί αυτοί ήταν απαραίτητοι για το άλεσμα του σταριού.


Τα έργα στο υδραγωγείο Μπενιτσών μετά την Ένωση

Λίγα χρόνια μετά την ένωση, το 1875 αγοράζονται οι μύλοι και δίνεται λύση στο πρόβλημα της θολότητας, ήταν όμως απαραίτητο να γίνουν και άλλα σημαντικά έργα για τη βελτίωση της ροής και της ποσότητας του νερού που έφτανε στην πόλη.

Το 1908 κατασκευάζεται στις πηγές Μπενιτσών μετά από πρόταση του μηχανικού Π. Λοπρέστη, η στοά της Αγίας Πελαγίας και αντικαθίστανται πολλές σωληνώσεις στο κέντρο της πόλης.

Το 1926 μετά από μελέτη των μηχανικών Γούναρη και Γεωργαλά κατασκευάζεται αγωγός στο στόμιο της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου και δεξαμενή στην κορυφή της Ανάληψης, έτσι το υδραγωγείο πήρε πάνω κάτω τη μορφή που έχει μέχρι και σήμερα.

Το Υδραγωγείο του Frederick Adam στις Μπενίτσες


Το υδραγωγείο κατά τα τελευταία χρόνια

Τα τελευταία χρόνια οι ανάγκες για νερό αυξήθηκαν δραματικά, οι πηγές των Μπενιτσών λόγω βλαβών στο δίκτυο, σπατάλης και μεγάλων διαρροών από χρόνια τώρα δεν μπορούν να δώσουν την ποσότητα που χρειάζεται. 

Έχουν προταθεί και έχουν γίνει πολλά έργα χωρίς επιτυχία, όπως το αποτυχημένο πείραμα αποσκλήρυνσης νερού στο Πέραμα που έκλεισε λόγω υψηλού κόστους.

Έγιναν προσπάθειες και προστέθηκαν αρκετές νέες πηγές στο σύστημα με αποτέλεσμα το πρόβλημα ποσότητας να εκλείψει αλλά παραμένει πάντα το πρόβλημα σκληρότητας λόγω της κακής ποιότητας του νερού των πηγών Χρησίδας, Γαρδικίου και περιοχής Τζάβρου.

 

 

 

Αντλήθηκαν πληροφορίες απο: atcorfu

Φαιάκων Νήσος

Φαιάκων Νήσος

TΦαιάκων Νήσος. Ολόκληρη η Κέρκυρα σε ένα site.

Post A Comment: