Ο Γεράσιμος Σπαταλάς ήταν Κερκυραίος διανοούμενος, φιλόλογος, λογοτέχνης, θεατρικός συγγραφέας, ο πρώτος μεταφραστής του έργου του Σαίξπηρ στα Ελληνικά.
Γεννήθηκε στους Σιναράδες στα τέλη του 19ου αιώνα και υπήρξε ενεργό μέλος του Σοσιαλιστικού ομίλου Κέρκυρας.
Στις αρχές του 20ου αιώνα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και ίδρυσε στην οδό Πανεπιστημίου το καφενείο "Μαύρος Γάτος" το οποίο λειτούργησε για χρόνια ως λέσχη των Σοσιαλιστών της Αθήνας, στέκι των Ελλήνων Λογοτεχνών της εποχής, και ορμητήριο πολιτικών αγώνων.
Από το 1910 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1911 με την έκδοση της ποιητικής συλλογής Ωδές.
Από το 1915 συνεργάστηκε με διάφορα αθηναϊκά περιοδικά, όπου δημοσίευσε ποιήματα, διηγήματα, δοκίμια, μελέτες, κριτικές και αξιόλογες λογοτεχνικές μεταφράσεις (από έργα των Δάντη, Αριόστο, Ντ’ Aννούντσιο, Όμηρο, Σοφοκλή, Ευριπίδη κ.α.), ενώ υπήρξε εκδότης του περιοδικού Μαύρος Γάτος (1919-1921), που θεωρήθηκε ως σταθμός στην εξέλιξη των νεοελληνικών γραμμάτων.
Η κριτική του δραστηριότητα ανήκει στην παράδοση που είχε δημιουργήσει η Επτανησιακή Σχολή. Σημαντική υπήρξε η συμβολή του στη μελέτη του έργου του Διονυσίου Σολωμού.
Ο Σπαταλάς πήρε μέρος και στην κριτική διαμάχη ανάμεσα στον Κώστα Βάρναλη και τον Γιάννη Αποστολάκη με τα μελετήματα Η ποίηση στη ζωή μας και η εγωπάθεια, η άγνοια και η ακρισία του κυρίου Γιάννη Αποστολάκη και Ο Σολωμός χωρίς μεταφυσική και οι φυσικές υπερβολές της πολεμικής κριτικής, ενώ πραγματοποίησε και κριτικές εκδόσεις μέρους του σολωμικού έργου.
Πρέπει επίσης να αναφερθεί η έρευνά του γύρω από τη νεοελληνική μετρική, ενώ το σύνολο των μελετών του ξεπερνάει τις τριακόσιες. Το σύνολο του γραπτού του έργου περιλαμβάνει και το θεατρικό έργο Ο κληρονόμος της Τσάτσας (που τιμήθηκε το 1925 με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών).
Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Γεράσιμου Σπαταλά βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Σπαταλάς Γεράσιμος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 9α. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, Δάφνης Κώστας, «Γεράσιμος Σπαταλάς», Νέα Εστία90, ετ.ΜΕ΄, 1η/8/1971, αρ.1058, σ.1027-1028 και χ.σ., «Σπαταλάς Γεράσιμος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 12. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
• Άγρας Τέλλος, «Σπαταλάς Γεράσιμος», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια22. Αθήνα, Πυρσός, 1933.
• Αργυρίου Αλεξ., «Σπαταλάς Γεράσιμος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό9α. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988.
• Δάφνης Κώστας, «Γεράσιμος Σπαταλάς», Νέα Εστία90, ετ.ΜΕ΄, 1η/8/1971, αρ.1058, σ.1027-1028
• Χατζηφώτης Ι.Μ., «Γεράσιμος Σπαταλάς (μια ανέκδοτη αυτοβιογραφία του)», Ανιχνεύσεις [Νεοελληνικά μελετήματα και κριτικά δοκίμια], σ.72-76. Αθήνα, Αλκαίος, [1973].
Εργογραφία
(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)
Ι.Ποίηση
• Ωδές. Αθήνα, 1911.
• Αιμάτων σταλαχτίτες· Ποιήματα. Αθήνα, τυπ. Τσορώνη, 1915.
• Ωδές, μπαλάντες, ελεγείες. Αθήνα, τυπ.Δεληγιάννη, 1917.
• Καθώς αλλάζουν οι εποχές. Αθήνα, 1919.
• Ιτιές και δάφνες. 1923.
• Ο βίος μιας ψυχής. Αθήνα, Μαυρίδης, 1930.
• Αντίλαλοι. Αθήνα, έκδοση του περ. Μουσικά Χρονικά, 1930.
• Ωδή στον κόρακα· κι’ άλλοι δεκαπεντασύλλαβοι. Πειραιάς, έκδοση του περ. Πειραϊκά Χρονικά, 1949.
• Καινούργιες παραλλαγέςΑ΄· Μορφές. Πειραιάς, έκδοση του περ. Πειραϊκά Χρονικά, 1949.
• Σ’ ένα δέντρο. Πειραιάς, έκδοση του περ. Πειραϊκά Χρονικά, 1949.
• ΦραγκμένταΑ΄. Αθήνα,1949-1950.
• Δειλινό απόλογο – Πινδαρικά επινίκια. Αθήνα, 1964.
ΙΙ.Πεζογραφία
• Σύγχρονες και παλιές ιστορίες· Διηγήματα. Αθήνα, Ο Κοραής, 1928.
• Περιπέτειες της ζωής· Διηγήματα. Αθήνα, Βασιλείου, 1959.
ΙΙΙ.Θέατρο
• Ο κληρονόμος της Τσάτσας· Σάτυρα μονόπραχτη. Αθήνα, έκδοση του περ.Μουσικά Χρονικά, 1930.
ΙV. Μελέτες
• Η ποίηση στη ζωή μας και η εγωπάθεια, η άγνοια και η ακρισία του κυρίου Γιάννη Αποστολάκη.1923.
• Το έργο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη. 1926.
• Ο Σολωμός χωρίς μεταφυσική και οι φυσικές υπερβολές της πολεμικής κριτικής. 1926.
• Τα νεανικά ιταλικά ποιήματα του Δ.Σολωμού. 1936.
• Ο θεσμός της οικογένειας στην ποίηση του Δ.Σολωμού. 1936.
• Συμβολή στη μελέτη της νεοελληνικής μετρικής. 1938.
• Η μορφολογία του δημοτικού τραγουδιού. 1946.
• Η τονική στιχουργία στην αρχαία ελληνική. 1952.
• Τα χειρόγραφα του Σολωμού και η έκδοση του 1859. 1955.
• Η στιχουργία των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών. 1960.
• Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική μουσική και στιχουργία. 1962.
• Εισαγωγή στη μελέτη του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού. 1961.
• Η αναβίωση της τραγωδίας με την αρχαία της μουσική. 1962.
• Το λαογραφικό στοιχείο της Ακαδημίας Αθηνών και τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια. 1964.
V. Μεταφράσεις
• Εδμόνδου Ντε Αμίτσις (Edmondo de Amicis), Πατρικό σπίτι · Και άλλα διηγήματα. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1921.
• Ματθίλδης Σεράο, Η αρετή της Κεκίνας· Μεταφραστής Γερασ.Σπαταλάς. Αθήνα, Ζηκάκης, 1921.
• Βοκκάκιου Το Δεκαήμερο · Πλήρης λογοτεχνική μετάφρασις εκ του ιταλικού πρωτοτύπου υπό Γερασίμου Σπαταλά· Πρόλογος Σπύρου Μελά, τόμος Α’. Αθήνα, Δημητράκος, χ.χ.
• Γράτσια Δελέδα, Ο τοκογλύφος. Αθήνα, 1924.
• Ματθ. Σερράο, Η αρετή της Κεκίνας. Αθήνα, 1925.
• Εκλογές από το Δεκαήμερο· Σειρά Β’ . Αθήνα, Χαραυγή, 1924.
• Ντ’ Αννούντσιο, Δύο παρθένες. 1925.
• Γαβριήλ Ντ’ Αννούντσιο, Ιστορίες της Πεσκάρας· Μετάφρασι από το ιταλικό του Γερασ.Σπαταλά. Αθήνα, Χαραυγή, χ.χ.
• Ομήρου, Οδύσσεια (ραψωδίες 1-6). Αθήνα, 1932-1933.
• Σοφοκλή, Οιδίποδας τύραννος – Οιδίπους επί Κολωνώ· μετάφραση Γεράσιμου Σπαταλά. Αθήνα, 1933.
• Διονυσίου Σολωμού, Ιταλικά ποιήματα· Μετάφραση, προλεγόμενα, κατάταξη και σχόλια Γερασίμου Σπαταλά. Αθήνα, 1948.
• Ευριπίδη, Φοίνισσες· Έμμετρη μετάφραση, φιλολογική, λογοτεχνική και θεατρική με πιστή απόδοση της μορφής και του ποιητικού ύφους του πρωτοτύπου Γερασίμου Σπαταλά (κείμενο της μετάφρασης Δ.Ν.Βερναρδάκη). Αθήνα, το ελληνικό βιβλίο, 1960.
• Ανθοδέσμη από τη Ρώμη και την Ιταλία· Μεταφράσεις. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, χ.χ.
• Λουίτζι Πιραντέλλο, Ο μακαρίτης Ματτίας Πασκάλ· Μυθιστόρημα ·Μετάφραση Γερασ.Σπαταλά. Αθήνα, Κ.Μ., χ.χ.
VI. Συγκεντρωτικές εκδόσεις
• Άπαντα – Μελέτες· Επιλογή. Αθήνα, Δίφρος, 1990.
Αντλήθηκαν πληροφορίες απο: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ | fotocarte |
Post A Comment: